سرنوشت بازیهای عجیبی دارد که اولش معلوم و آخرش نامعلوم است، بازی سرنوشت ˈبهاالدین محمد عاملیˈ را از بعلبک لبنان به ایران آورد و اقبال بلندش چنان بود که جای پا و نفس گرمش برای همیشه در آستان مقدس حضرت رضا (ع) ماندگار شد.
به گزارش ایرنا، 26 ذی الحجه سال 953 هجری قمری در ˈجبل عاملˈ لبنان، همان شهری که همیشه یکی از مراکز معروف دین شیعه بوده و به استحکام پایه های مکتب شیعی در ایران کمک زیادی کرده است، بهاالدین چشم به جهان گشود.
زاده شدن تقریبا با اختلافات جزئی برای همه یکسان است اما از زمان نفس کشیدن در دنیای فانی به بعد بازی سرنوشت برای هر کس به نحوی رقم می خورد و این سرنوشت برای بهاالدین محمد که در این روز متولد شد، با شهرت، علم، مکنت، محبوبیت و سفر و ... رقم خورد.
بهاالدین محمد 13 ساله بود که پدرش ˈعزالدین حسینˈ در پی دعوت شاه طهماسب صفوی و به دلیل گریز از ظلمی که دولت عثمانی بر شیعیان لبنان روا می داشت، به همراه خانواده به ایران مهاجرت کرد و در قزوین که در آن زمان مرکز دانشمندان شیعی بود، سکنی گزیدند.
بهاالدین در ایران از کلاس درس تعدادی از دانشمندان آن عصر بهره گرفت و به مهمترین علوم زمان خود آگاهی یافت به طوری که حدود 95 کتاب و رساله در زمینه سیاست، حدیث، ریاضیات، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، مهندسی، هنر و فیزیک تالیف کرد.
بهالدین سرآمد زمان خود در ادبیات بود و آثار برجسته ای به نظم و نثر در این زمینه به زبانهای فارسی، عربی و ترکی پدید آورد.
شخصیت علمی، اخلاقی و ادبی بهاالدین باعث شد که در سن 43 سالگی به ˈشیخ الاسلامˈ ملقب شود و در پی انتقال پایتخت صفوی از قزوین به اصفهان از 53 سالگی تا پایان عمر منصب شیخ الاسلامی دربار شاه عباس اول را عهده دار باشد.
شیخ بهایی، زاهدانه می زیست، به فقرا و نیازمندان کمک می کرد، مخلص بود و از تظاهر و فخرفروشی تنفر داشت و پس از خود شاگردان زیادی که هر یک از مفاخر علم و ادب ایران بودند و همچنین آثار متعددی اعم از کتاب و بناهایی همراه با معماری شگرف در اصفهان به جا گذاشت.
یادگارهای بسیاری از هنر معماری شیخ بهایی در ایران به جا مانده است که شهرتش از مرزهای این سرزمین فراتر شود و شیخ را به عنوان یکی از مهندسین برجسته دنیا معرفی کرده است.
منارجنبان، طرح مهندسی تقسیم آب زاینده رود برای هفت ناحیه، کاریز نجف آباد، حمامی که با یک شمع گرم می شود، طراحی صحن و سرای حرم حضرت رضا (ع) به صورت شش ضلعی و بسیاری دیگر از یادگارهای شیخ بهایی در هنر معماری است.
شیخ بهایی تلاش های زیادی در طول عمر گرانبهای خود برای اثبات حقانیت تشیع کرد به طوری که میانه روی و اعتدال وی در مواجهه با دین و حکومت باعث شد شیخ را بعضا سنی مذهب یا زرتشتی قلمداد کنند.
بهاالدین 30 سال از عمر خود را در سفر گذراند و در کشورهای اسلامی از جمله عراق و عربستان به زیارت شتافت، به مصر رفت و اثر معروف خود به نام کشکول را در آنجا خلق کرد، از روم و شام و بیت المقدس نیز دیدن کرد و در نهایت فاصله اصفهان تا مشهد را پیاده طی نمود.
شیخ بهایی به دلیل ارادتی که به حضرت رضا (ع) داشت وصیت کرد که پیکرش در جوار آن حضرت دفن شود لذا پس از فوت وی در سال 1030 قمری در اصفهان، پیکرش از این شهر به مشهد منتقل و در جوار آن حضرت به خاک سپرده شد.
77 سال نفس کشیدن برای یک عمر نفس دمیدن
شیخ بهایی 77 سال زندگی کرد و ثمره تلاش و کوشش وی در علم و ترویج مذهب تشیع آن شد که امروز آرامگاهش در صحن و رواقی به نامش در حرم مطهر رضوی محل زیارت هزاران زائر و مجاور باشد و نفس گرم وی در گنجینه کتابی از کتابخانه بزرگ و منحصر به فرد آستان قدس برای همیشه ماندگار شود.
شیخ بهایی کتابخانه شخصیش را به حرم مطهر رضوی هدیه کرده بود و اینک این کتابخانه با بیش از یک هزار کتاب، محل مطالعه هزاران مسلمانی هست و خواهد بود که تا آخر زمان از گنجینه علم و معرفت وی بهره می گیرند.
سوم اردیبهشت ماه، سالروز بزرگداشت شیخ بهایی است و به همین مناسبت نمایشگاهی از آثار و نوشته های این حکیم، فقیه، عارف، منجم، ریاضیدان، شاعر، ادیب، مورخ و دانشمند نامدار سده های دهم و یازدهم هجری قمری در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی برپا شده است.
رییس سازمان کتابخانه ها، موزه ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی در این باره به خبرنگار ایرنا گفت: از این دانشمند نامدار که در دانش های فلسفه، منطق، هیئت و ریاضیات، مهارت داشت، در حدود 95 کتاب و رساله در سیاست، حدیث، ریاضی، اخلاق، نجوم، عرفان، فقه، هنر، فیزیک و ... بر جای مانده است.
ˈمحمد هادی زاهدیˈ افزود: به پاس خدمات این دانشمند بزرگ شیعی به دانش ستاره شناسی، یونسکو سال 2009 میلادی را به نام او، سال ˈنجوم و شیخ بهاییˈ نامگذاری کرد.
وی بیان کرد: در کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی بیش از هزار و 100 نسخه خطی متعلق به شیخ بهایی نگهداری می شود که از مجموع آنها مجموعه ای ارزشمند گزینش شده و در این نمایشگاه در معرض نمایش عموم قرار گرفته است.
وی افزود: در این نمایشگاه، برگزیده ای از دست نویس های کتابخانه شخصی شیخ بهایی که توسط ایشان در آغاز سده یازده هجری قمری به روضه منوّر رضوی وقف شده و وقفنامه آنها به مُهر و دستخط ایشان است، در معرض نمایش قرار گرفته است که از نظر علمی و تاریخی دارای اهمیت فراوان است.
زاهدی از شرح تشریح الافلاک، مفتاح الفلاح، خلاصة الحساب و شرح صحیفه به عنوان برخی از دست نویس های به نمایش درآمده در این نمایشگاه نام برد و اظهار داشت: نظم الحساب، اعتقادات، جامع عباسی، کشکول، اربعین و مثنوی نان و حلوا نیز برخی از آثار چاپ سنگی به نمایش درآمده در این نمایشگاه هستند.
وی در پایان به جایگاه و اهمیت این نمایشگاه اشاره کرد و گفت: از آنجا که بسیاری از آثار شیخ بهایی توسط دانشمندان و هنرمندان بزرگ عصر صفوی، کتابت و کتاب آرایی شده اند، این نمایشگاه از نظر هنر کتابت، تذهیب و کتاب آرایی نیز دارای اهمیت فراوان است.
نمایشگاه آثار و نوشته های شیخ بهایی از سوم تا 10 اردیبهشت ماه، صبح و بعد از ظهر در محل کتابخانه مرکزی آستان قدس رضوی، پذیرای عموم علاقه مندان به آثار فرهنگی و معنوی است.
