به کرات پیش آمده است که تمام هم و غم شما متوجه چیزهای کوچک زندگی شده باشد: سیاستهای شغلی، فرزند شما که انجام کاری را فراموش کرده است، دستگاه ضبط دیجیتال که خراب شده است، و غیره.
اما اگر بخواهیم از یک دیدگاه تکاملی به قضیه بنگریم، تمامی انسانها صریحتا در چشم اندازی از جهان طبیعی قرار میگیرند.
از منظر این دیدگاه، هر یک از ما بخاطر بودن در این دنیا خیلی خوش شانس هستیم، و میبایست به این خاطر سپاسگزار و شکرگزار باشیم.
این ما را وادار میسازد که زمانی را جهت ابراز قدردانی در نظر بگیریم، که این قدردانی یکی از هیجانات اجتماعی اساسی ما انسان هاست (تریورز، ۱۹۸۵).
قدردانی را میتوان در سراسر گروههای فرهنگ انسانی مشاهده کرد، و به نظر میرسد که در جهت کمک به فرد برای برقراری پیوند با دیگران، کارکردی تکاملی داشته باشد.
زمانی که شخصی قدردانی خود را اعلام میدارد، مورد توجه دیگران قرار میگیرد. روابط اجتماعی در انسانها، تا حدودی مبتنی بر نوع دوستی دو جانبه، و یا رفتار نمودن به شیوهای متقابلا سودمند است. ابراز قدردانی بخشی از این فرآیند است.
از منظر یک دیدگاه تکاملی، در ادامه لیستی از پنج مورد بیان میگردد که بسیاری از ما میبایست بخاطر آنها شکرگزار و سپاسگزار باشیم:
۱- غذا، سرپناه، و نیازهای اساسی اولیه: اجداد ما بطور مکرر تجربهٔ خشکسالی و قحطی داشتهاند، و در تاریخ تکاملی انسان، اینکه مواد غذایی برای درصد فراوانی از ما انسانها به وفور یافت گردد، امری نسبتا تازه و جدید است.
اما حتی در جهان امروز نیز، تمامی افراد به وفور به مواد غذایی دسترسی ندارند. بنابراین اگر شما سقفی بالای سر خود و غذایی برای خوردن دارید، باید سپاسگزار همهٔ اینها باشید.
۲- خویشاوندان: ژنهای ما با تمامی انسانها و در واقع با تمامی موجودات زنده مشترکاتی دارد، ولی ما در مقدار زیادی از ترکیب DNA خود با خویشاوندانمان هم بهره هستیم.
به این دلیل میبایست بخاطر تمامی این خویشاوندان (والدین، خواهر و برادر، خاله، عمه، عمو، دایی، پدربزرگ و مادربزرگ، نوهها، عموزادهها، و حتی خویشاوندان دور که به سختی آنها را میشناسید) سپاسگزار بود.
از دیدگاه تکاملی (هامیلتون، ۱۹۶۴)، روابط خویشاوندی بسیار مهم میباشند.
۳- شریک زندگی: شریک زندگی شما از درجه اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. اگر همسر شما در کل فردی مهربان، قابل اعتماد، و با کفایت است، شما خوشبختتر از آنی هستید که میاندیشید.
در این بین، همسرانی که در بلند مدت با ما میمانند، محیطی حمایت کننده برای رشد و توسعهٔ ما فراهم میسازند (مراجعه کنید به هردی، ۲۰۰۹). فرزندان بشر در ابتدا بسیار درمانده هستند، و از نقطه نظر تکاملی، وجود یک پیوندی نیرومند دوتایی مورد نیاز است تا زمینهای مستحکم برای ایجاد نسل بعدی مطلوب، فراهم گردد.
البته باید بدانید که همسر شما ممکن است بدان گونهای که شما ترجیح میدهید ظرفها را نشوید، ممکن است در تمام تصمیم گیریهای خرید با شما موافق نباشد، و یا انتظار داشته باشد که گهگاه به مهمانیهایی بروید که شما علاقهای به افراد حاضر در آن ندارید.
اما میدانید چه هست؟ اگر در زندگی خود همسری اختیار نمودهاید که در نهایت در ایجاد و حفظ دنیای مطلوب شما شریک است، میبایست از او بخاطر بودنش تشکر کنید.
۴- خانوادهٔ گسترده و خویشاوندان سببی: در بین انسانها، داشتن یک خانوادهٔ گسترده که شامل خانوادهٔ همسر نیز میباشد، میتواند در ایجاد یک شبکهٔ اجتماعی نقش مهمی را ایفا نماید.
انسان در جهت وابستگی به دیگران تکامل یافته است، و داشتن یک شبکهٔ قوی از خانوادهٔ گسترده، و روابط حسنه با خویشاوندان سببی، میتواند با خود انواع پیامدهای سازگارانه را به همراه داشته باشد (مانند کمک به پیدا کردن شغل، حمایت مالی از دیگری در خلال زمانهای دشوار، مراقبت از کودکان به هنگام نیاز، کمک در کارهای فنی، و...).
این خود نوعی قدردانی است که حتی اگر شده است یک روز در طول سال را، از شوخی و تمسخر خویشاوندان خود دست برداریم!
۵- فرزندان: یقینا بچههایتان حاضر جوابی میکنند، خانه را کثیف میکنند، انجام تکالیف خود را تا ساعت ده جمعه شب به تعویق میاندازند و غیره. اما از منظر دیدگاه تکاملی، در نهایت فرزندان ما مستقیمترین وسیلهای هستند که ما را به آینده انتقال میدهند.
پس بجای تمرکز فراوان بر روی تذکر به آنها جهت سپاسگزار و متشکر بودن، خوب است که از آنان بخاطر غنی ساختن زندگیتان تشکر کنید و سپاسگزارشان باشید.