این روز‌ها تکرار واژگانی همچون پژوهش و فعالیت‌های پژوهش‌محور، ارتباط دانشگاه با صنعت، توسعه فعالیت‌های دانش‌بنیان و عباراتی از این دست را می‌توان به وفور در خبر‌ها مشاهده کرد، جملاتی که هر کدام به تنهایی بار معنایی بالا و توان عملیاتی بسیار زیادی دارند.
به گزارش خبرنگار آنا، سالیان درازی است که دانشگاه و صنعت که قاعدتا باید پیوندی ناگسستنی بین آنها باشد در دو مسیر جداگانه هر یک به فعالیت خود می‌پردازند. دانشگاه به تربیت آکادمیک دانشجویان پرداخته و صنعت برای رفع نیازهای پژوهشی خود ناگزیر دست به دامان موسسات خصوصی می‌شود و هر دو غافل از اینکه می‌توانند مانند قطعات یک پازل فعالیت‌های یکدیگر را تکمیل کنند.
در این راستا، دانشگاه آزاد اسلامی نجف‌آباد همسو با سیاست‌های جدید ابلاغ شده از سوی رئیس دانشگاه آزاد اسلامی، پیش‌قدم شد تا با نیازسنجی هر دو بخش صنعت و دانشگاه، پیوندی محکم و مستمر بین هر دو بخش برقرار کند؛ بر همین اساس با دعوت از نمایندگان بخش‌های گوناگون درگیر در این موضوع اعم از اجرایی، قانون گذاری، صنعت، تجارت و دانشگاه‌ها شروعی خوب از برنامه ارتباط دانشگاه و صنعت را کلید زد.
حضور معاونان دانشگاه آزاد اسلامی، استاندار، نماینده مردم اصفهان در مجلس شورای اسلامی، معاون استاندار و فرماندار ویژه شهرستان نجف آباد، شهردار نجف آباد و کارآفرینان و مدیران عامل شرکت‌های بزرگ صنعتی در همایش پژوهش، صنعت و دانشگاه نشان داد که برقراری این ارتباط تا چه اندازه برای دانشگاه، صنعت و حتی دولتمردان اهمیت دارد.
رسول زرگر‌پور استاندار اصفهان در ابتدای این نشست با معرفی اصفهان به عنوان بهشت پژوهش کشور به آسیب‌شناسی ارتباط بین دانشگاه و صنعت پرداخت و رسیدن به توسعه پایدار و ایجاد صنعت پاک را تنها از بستر دانشگاه میسر دانست و خطاب به دانشگاهیان گفت که باید به این باور برسند که این رسالت بزرگ بر دوش آنهاست.
وی صنعتگران را دعوت کرد تا نیازهای تحقیقاتیشان را به دانشگاه‌ها سفارش دهند.
در ادامه همایش هر یک از نمایندگان بخش‌های خصوصی، دانشگاه و صنعت به بیان نظر و دیدگاه‌های خود پرداختند. در این همایش علاوه بر آشنایی هر دو بخش با نیازهای یکدیگر، سه تفاهم‌نامه مهم پژوهشی بین دانشگاه و بخش خصوصی به امضا رسید که از نکات جالب توجه این برنامه به حساب می‌آمد.
رهنما: از دولت خواهش می‌کنم که اقتصاد را رها کند
معاون برنامه‌ریزی و اقتصاد دانش‌بنیان دانشگاه آزاد اسلامی در این همایش در واکنش به سخنان استاندار اصفهان گفت: اگر اصفهان بهشت پژوهشی ایران است، چه موانعی برای توسعه ارتباط بین دانشگاه و صنعت وجود دارد؟ ما با داشتن دو واحد دانشگاهی پرتوان در استان اصفهان بیشترین سهم دانشگاهی خود را در این استان جست‌و‌جو می‌کنیم. خواهشی که از همه دولتمردان دارم این است که اقتصاد را رها کنند. اگر این آزادسازی اقتصادی صورت بگیرد، دانشگاهیان و فعالان اقتصادی با واقف بودن به نقش غیرقابل انکار خود در اقتصاد، دست در دست هم گذاشته و فعالیت خود را آغاز می‌کنند. وقتی دولت مبانی حقوقی و قانونی فرا روی ارتباط صنعت و دانشگاه را در یک پازل قرار می‌دهد، نباید انتظار داشت سهم دانشگاه در اقتصاد ملی بیش از این باشد.
دکتر فریدون رهنمای رودپشتی با انتقاد از نگاهی که به دانشگاه آزاد اسلامی وجود دارد، افزود: در کنار تمام این موارد، توزیع و بهره گیری ناعادلانه از امکانات دانشگاه یکی دیگر از چالش‌های فراروی ما است. نگاه سیاه و سفید به دانشگاه آزاد اسلامی مانع توسعه و نقش‌آفرینی این دانشگاه شده است. دانشگاهی که بیش از ۳۰ هزار عضو هیات علمی تمام وقت دارد، می‌تواند بیش از این‌ها به اقتصاد ملی، توسعه و پیشرفت شهرها کمک کند اما امروز در شرایطی قرار گرفته‌ایم که سهم ما بسیار اندک است. اگر این دانشگاه نبود بخش آموزش این کشور دچار نواقص اساسی می‌شد. اگر دولت، شرایط مناسبی را فراهم کند قطعا شهروندان مسئولیت و جایگاه خودشان را پیدا خواهند کرد و دانشگاه هم به عنوان یک نهاد پاسخگو، مسولیت خود را به خوبی می‌داند.
تبدیل علم به ثروت تنها با شعار و حرف عملی نمی‌شود
رهنما با مروری بر اصول اقتصاد مقاومتی خاطرنشان کرد: شرط تحقق اقتصاد مقاومتی توزیع و بهره گیری عادلانه از امکانات است. واحد نجف آباد مصداق بارز این موضوع ماست. توانمندی و امکانات بی‌نظیری که در این دانشگاه وجود دارد به درستی مورد بهره برداری قرار نمی‌گیرد. یکی از مزیت‌های رقابتی دانشگاه آزاد اسلامی، با صرفه بودن فعالیت‌های آن است. در اقتصاد ملی هم ثابت شده که فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی این دانشگاه، یک چهارم بهای تمام شده در بخش دولتی است. به همین دلیل توسعه شرکت‌های دانش‌بنیان یکی از اساسی‌ترین برنامه‌های این دانشگاه است که کاملا بر اساس آمایش سرزمین برنامه ریزی شده و در سند توسعه دانشگاه که در شورای انقلاب فرهنگی هم به تصویب رسیده، موجود است.
واشقانی فراهانی: توجه به کمیت، یکی از آفات پژوهش است
معاون پژوهش و فناوری دانشگاه آزاد اسلامی در مورد فعالیت‌های پژوهشی انجام شده در کشور گفت: اخیرا صحبت‌های زیادی مبنی بر اینکه پژوهش‌هایی که در کشور صورت می‌گیرد، کمیت گراست و کاربست آن پایین است به گوش می‌رسد که البته بخشی از آن صحیح است. ماموریت دانشگاه‌های نسل سوم تولید دانش و تبدیل آن به خدمات و محصولات مفید برای بهزیستی و شکوفایی مردم است. توجه به کمیت یکی از آفات کارهای پژوهشی است اما در واقع کمیت گرایی جزئی از ذات پژوهش است. دانشی موثر و نافع خواهد بود که بر اساس پژوهش‌های بنیادی و اصیل انجام بگیرد.
دکتر ابراهیم واشقانی فراهانی تاکید کرد: باید در زمینه پژوهش‌های بنیادی نقش مرجعیت علمی را پیدا کنیم. نباید به بهانه اینکه هنوز نتواسته‌ایم بخشی از نیازهای جامعه خود را پاسخ دهیم، تلاش پژوهش‌گران را نادیده بگیریم. پژوهش‌های بنیادی نیز باید بر اساس یک برنامه ریزی دقیق صورت بگیرد. دستگاه‌های اجرایی در شورای عتف باید برنامه‌های کلان کشور را تعیین کنند و هر کدام از دانشگاه‌ها بر اساس توانمندی و ظرفیت‌های خود حرکت کنند.
وی افزود: پژوهشی که بر اساس سلیقه پژوهشگر انجام شود، قطعا نمی‌تواند مانند پژوهش‌های هدف‌دار مثمر واقع شود. باید بین توقع و انتظارات صنعت و امکانات و توانمندی‌های دانشگاه یک توازن منطقی بوجود بیاید. صنعتی که بر اساس دانش بومی شکل گرفته باشد برای ادامه فعالیت و بقای خود لازم می‌داند که برای امر پژوهش هزینه کند. آیا صنعت ما با این ساز و کار شکل گرفته است؟ دولت نهادهای اجرایی را موظف کرده که بخشی از بودجه خود را صرف پژوهش کنند، آیا نهاد‌ها این بودجه را برای پژوهش در اختیار دانشگاه‌ها قرار می‌دهند؟ تا زمانی که برنامه‌های ما روی کاغذ بمانند و نهادهای موازی در سیاست گذاری‌ها وجود داشته باشند شاهد هیچ پیشرفتی نخواهیم بود. متاسفانه شورای عتف هم نتواسته در زمینه ادغام نهادهای موازی وظیفه خود را به درستی انجام دهد.
رناسی: دانشگاه‌های ما باید از تولید مدرک دست کشیده و مهندس کارآفرین تربیت کنند
نایب رییس اتاق بازرگانی اصفهان هم با نگاهی انتقادی به عملکرد برخی از دانشگاه‌ها گفت: در طول دهه‌های گذشته نیازی به نام مدرک در کشور به وجود آمد و دانشگاه‌های ما به محل تولید مدرک تبدیل شدند نه تولید علم. همه جا می‌گویند ما در تولید علم رتبه شانزدهم دنیا هستیم. این رتبه به خاطر نیاز استادان به ارتقای خودشان به وجود آمده علاوه بر اینکه می‌توان با پرداخت مبالغی اندک مقالات ISI به چاپ رساند. این یعنی تولید علم‌مان هم مورد سوال است. اینکه به هر بهانه ای بخواهیم به رتبه اول علمی منطقه که در سند چشم انداز توسعه هم به آن اشاره شده، برسیم، عوام فریبی است. آیا می‌توان تمام کشورهای منطقه را از حرکت و پیشرفت رو به جلو باز داریم تا خودمان به آن جایگاه برسیم؟ چنین چیزی شدنی نیست.
مصطفی رناسی ادامه داد: در جایی که بستر فساد اداری در آن مهیاست بخش خصوصی واقعی نمی‌تواند به خوبی رشد کند. دولت با گسترش روزبه‌روز تصدی‌گری و سنگ اندازی در پیش پای بخش خصوصی علی‌رغم شعارهای زیبایی که داده است، خود را رقیب بخش خصوصی می‌داند و به همین خاطر هم اجازه رشد بخش خصوصی را نمی‌دهد. آنجا هم که قانون او را مجبور به واگذاری تصدی‌گری کرده است، با دور زدن قانون و ایجاد شرکت‌های به ظاهر خصوصی و در عمل دولتی اجازه نداده است که عنان کار صنعت و تجارت به دست بخش خصوصی بیفتد.
وی ادامه داد: دولت در حالی که برای فولادسازان بخش دولتی ارزهای هفت تومانی هزینه کرده است، فولادسازان بخش خصوصی را مجبور به استفاده از تسهیلات اعتباری با کارمزد حدود ۲۵ درصد می‌کند و در یک چنین شرایطی انتظار هم دارند که بخش خصوصی توان رقابت داشته باشد.
رناسی گفت: اگر به دنبال تجاری سازی علم و اقتصاد دانش‌بنیان واقعی و نه شعاری هستیم، روند تصویب موضوع و جلسات دفاع پایان‌نامه‌ها نیز باید از دانشگاه‌ها خارج شوند. اینکه عده‌ای دوره هم جمع شوند و خودشان موضوعی را تصویب و بعد هم خودشان آن را تایید کنند، نمی‌تواند عقلایی و منطقی باشد. همانگونه که تولیدات بخش صنعت را در نهایت مصرف کنندگان مورد ارزیابی کیفی قرار می‌دهند، تولیدات دانشگاه‌ها هم باید در خارج از دانشگاه و یا حداقل با حضور افراد غیردانشگاهی در کنار دانشگاهیان مورد ارزیابی قرار گیرد و نتایج مطرح شده در پایان نامه‌های تحقیقاتی دوره‌های دکتری با حضور صاحبان صنایع و خدمات مورد بحث و بررسی قرار گیرند.
کشانی: دانشگاه باید از طریق پژوهش به نیازهای صنعت پاسخ دهد
معاون جوانان اتاق بازرگانی استان اصفهان نیز با بیان لزوم بکارگیری نتایج پژوهش‌ها در عرصه‌های عملی گفت: اگر قرار نیست نتیجه پژوهش‌ها را در عرصه عمل ببینیم به اعتقاد بنده سه درصد بودجه‌ای که به آن تعلق گرفته هم زیاد است چرا که این پول بیت المال است و نباید هدر شود ولی اگر واقعا در نظر داریم نتایج پژوهش‌ها را عملی کنیم این بودجه بسیار ناچیز است. دانشگاه باید به سوال‌ها و نیازهای بخش صنعت از طریق پژوهش پاسخ بدهد و برای تحقق این هدف، صنعت هم باید به دانشگاه اعتماد کامل داشته باشد.
امیر کشانی ادامه داد: دانشگاه‌های ما باید بر اساس نیازهای جامعه و صنعت حرکت کنند، باید به استادان و دانشجویان ماموریت‌های صنعتی داد. اکنون صنعت ما نیازهای علمی خود را از اروپا و آمریکا تامین می‌کند با کمی برنامه ریزی می‌توان این کار را در داخل کشور انجام داد.
